โรคออฟฟิศซินโดรม (Office syndrome) เป็นกลุ่มอาการที่พบมากในหมู่ผู้ทำงานออฟฟิศ ซึ่งมีพฤติกรรมการทำงานชนิดไม่เปลี่ยนอิริยาบถ ต้องนั่งติดที่ตลอดเวลาหรือเคลื่อนไหวร่างกายค่อนข้างน้อย ส่งผลให้กล้ามเนื้ออักเสบและปวดเมื่อยตามอวัยวะต่างๆ เช่น หลัง ไหล่ บ่า ต้นคอ แขน และข้อมือ นอกจากนี้ยังพบว่าไลฟ์สไตล์ที่เปลี่ยนไปของคนยุคใหม่ ประกอบกับการนั่งทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์เป็นเวลานานนับ8-10 ชั่วโมงต่อวัน ส่งผลให้กล้ามเนื้อตาทำงานหนักและใช้สายตาเพิ่มขึ้นโดยไม่รู้ตัว ทำให้ “อายุของดวงตา” สูงกว่าอายุจริง และมีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคทางสายตาอีกด้วย
ปัญหาด้านสายตา ซึ่งเกิดจากการทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์ติดต่อกันเป็นระยะเวลานานมีมากมาย อาทิ อาการปวดตา ตาแห้ง ระคายเคืองตา ตาพร่ามัว มองเห็นภาพเบลอภาพซ้อนสู้แสงไม่ได้ ปรับภาพได้ช้าลง วุ้นในตาเสื่อม ต้อลม ต้อหิน ซึ่งบางอาการหากไม่ได้รับการป้องกันและรักษาอย่างถูกต้องทันท่วงทีอาจมีอันตรายจนต้องรับการผ่าตัด หรืออาจรุนแรงถึงขั้นตาบอดได้
หากคุณเป็นคนหนึ่งที่เข้าข่ายเป็นโรคออฟฟิศซินโดรมและมีแนวโน้มจะเกิดปัญหาด้านสายตา ควรเริ่มหันมาเอาใจใส่ทะนุถนอมและดูแลรักษาดวงตาของตนเองตั้งแต่เนิ่น ๆ ก่อนจะสายเกินแก้ โดยปฏิบัติตามวิธีที่แนะนำ ดังต่อไปนี้
1. อย่าลืมกระพริบตา อย่างน้อย 10 -15 ครั้งต่อนาที ไม่ควรจ้องหน้าจอนานมากเกินไปจนลืมกระพริบ เพราะโดยปกติคนเราจะต้องกะพริบตาตลอดเวลา โดยมีอัตราการกะพริบประมาณ 20 ครั้งต่อนาที เพื่อเกลี่ยน้ำตาให้หล่อเลี้ยงปกคลุมทั่วผิวตา แต่หากจ้องหน้าจอคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน ๆ จะทำให้อัตราการกะพริบตาลดลงกว่า 60% ส่งผลกระทบทำให้ผิวตาแห้ง ขาดความชุ่มชื้น แสบตา เคืองตา คันตา และหากเป็นมากจะเกิดอาการตาแดง สู้แสงไม่ได้ ปวดเบ้าตา เมื่อใดที่รู้สึกแสบตาเคืองตาเนื่องจากตาแห้ง จึงควรกะพริบตาหรือเลือกใช้น้ำตาเทียมหยดบ้างเป็นครั้งคราว
2. หมั่นพักสายตาเป็นระยะทุก 20 นาที โดยพยายามเงยหน้าขึ้นจากจอคอมพิวเตอร์ มองออกไปไกล ๆ หรือดูวิวต้นไม้เขียว ๆ เพื่อบรรเทาความเมื่อยล้าของกล้ามเนื้อนัยน์ตาและลดอาการปวดกระบอกตา
3. หลับตาทุก ๆ 1 ชั่วโมง หรือลุกขึ้นเดินเปลี่ยนอิริยาบถเพื่อพักผ่อนร่างกายและสายตาบ้าง เช่น ลุกไปเข้าห้องน้ำ กินขนม ชงน้ำชากาแฟดื่ม หรือลุกขึ้นแกว่งแขน บิดเนื้อบิดตัว อย่างน้อยครั้งละ 5-10 นาที
4. จัดหรือปรับหน้าจอคอมพิวเตอร์ให้อยู่ต่ำกว่าระดับสายตาประมาณ 20 - 25 องศาเพื่อช่วยลดอาการปวดตาและปวดต้นคอ
5. ปรับความสว่างและสีของหน้าจอคอมพิวเตอร์ให้เหมาะสมโดยเลือกระดับที่แสงไม่จ้าจนเกินไปและสบายตามากที่สุด
6. ปรับขนาดตัวอักษรให้อ่านง่าย ไม่เล็กหรือใหญ่จนเกินไป
7. นั่งทำงานในที่ที่มีแสงสว่างส่องเพียงพอ ไม่ว่าจะเป็นแสงจากธรรมชาติหรือแสงจากหลอดไฟ และควรระมัดระวังเรื่องการจัดแสงสะท้อนจากจอให้ลดลงในระดับที่รู้สึกสบายตา
8. จัดท่าทางการนั่งให้ถูกต้องเหมาะสม และควรนั่งห่างจากหน้าจอคอมพิวเตอร์ประมาณ 20-30 นิ้ว
9. จัดวางเอกสารที่ต้องใช้ดูประกอบการพิมพ์หรือทำงานไว้ใกล้ ๆ จอคอมพิวเตอร์ เพื่อลดการส่ายศีรษะไปมาและลดการเปลี่ยนระยะการมองในระดับที่ต่างกันมากเกินไป
10. เช็ดหรือปัดทำความสะอาดหน้าจอคอมพิวเตอร์อย่างสม่ำเสมอ ป้องกันไม่ให้มีฝุ่นเกาะหนาหรือเป็นคราบ
11. เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อการบำรุงสายตา เช่น วิตามินเอในพืชผักใบเขียว แครอท ฟักทอง ฯลฯ ซึ่งมีงานวิจัยระบุชัดเจนว่าช่วยในการมองเห็นและยังมีส่วนช่วยป้องกันการเกิดภาวะตาแห้งด้วย
12. เลือกรับประทานผลไม้ที่มีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ สารต้านอนุมูลอิสระพบมากในผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ เช่น มัลเบอร์รี่ แครนเบอร์รี่ ราสเบอร์รี่ สตรอเบอร์รี่ โกจิเบอร์รี่ และแบล็คเคอร์แรนต์ เป็นต้น โดยมีผลการวิจัยพบว่าผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ต่าง ๆ นี้มีสารแอนโธไซยานิน ช่วยบรรเทาหรือคลายความเหนื่อยล้าของกล้ามเนื้อดวงตา ช่วยให้การมองเห็นในเวลากลางคืนดีขึ้น และช่วยให้การไหลเวียนในเส้นเลือดฝอยดีขึ้นด้วย นอกจากนี้ยังมีวิตามินซี อี และไบโอฟลาโวนอยด์ ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ มีส่วนช่วยถนอมและบำรุงดวงตา
13. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอและออกกำลังกายเป็นประจำสม่ำเสมอ เพื่อกระตุ้นให้การไหลเวียนของเลือดที่ดวงตาดีมากยิ่งขึ้น
14. หากต้องออกแดด ควรสวมแว่นกันแดดและหลีกเลี่ยงไม่ให้ดวงตากระทบกับแสงแดดโดยตรง หรือหากจำเป็นต้องขับรถก็ควรสวมแว่นกันแดดที่มีคุณภาพดี
15. ผู้ที่มีอายุเกิน 40 ปี หรือผู้ที่มีปัญหาทางสายตา เช่น สายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง ควรปรึกษาจักษุแพทย์ เพื่อเลือกใช้แว่นสายตาที่เหมาะสม
16. พบจักษุแพทย์เพื่อตรวจเช็คสุขภาพดวงตาอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง
17. หากมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับการมองเห็น หรือมีสัญญาณเตือนว่าดวงตาเสื่อม อาทิ ตาแดง ปวดตา เคืองตา เห็นจุดดำหรือเงาดำคล้ายหยากไย่ลอยไปมา เห็นแสงจ้าคล้ายแสงแฟลช ควรรีบพบจักษุแพทย์ทันที
“นัยน์ตา” เป็นอวัยวะสำคัญที่ละเอียดอ่อนซับซ้อนและมีค่าควรแก่การทะนุถนอม เมื่อจำเป็นต้องทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์เป็นระยะเวลานานติดต่อกันก็ควรปรับพฤติกรรมการใช้งานและหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่างๆ อันเป็นต้นเหตุทำลายสุขภาพดวงตาดังที่ได้แนะนำมาข้างต้น นอกจากนี้ยังควรดูแลป้องกันและใส่ใจดวงตามากเป็นพิเศษเพื่อให้นัยน์ตาคู่สวยพร้อมที่จะสู้งานหนักและอยู่คู่กับเราไปตราบนานเท่านาน
