ตาขี้เกียจ ในภาษาอังกฤษเรียกว่า Amblyopia หรือ Lazy Eye เป็นภาวะตาพร่ามัว จากความผิดปกติทางสายตาที่มักพบในเด็ก เกิดจากการส่งสัญญาณข้อมูล รูปภาพระหว่างดวงตากับสมองทำงานได้ไม่เต็มที่ หรือทำงานไม่ประสานกัน ทำให้สมองรับภาพจากดวงตาข้างใดข้างหนึ่งมากกว่าดวงตาอีกข้าง เมื่อเวลาผ่านไป ดวงตาข้างที่ทำงานได้น้อย จะมีการมองเห็นที่ลดลง หรือมองภาพได้ไม่ชัดเจน ซึ่งหากไม่ได้ทำการรักษาตั้งแต่เด็ก อาจส่งผลให้การมองเห็นแย่ลงอย่างถาวร ตาขี้เกียจ สามารถเป็นได้ตั้งแต่แรกเกิด ในเด็กเล็ก หรือวัยอื่นๆ ได้ทุกเพศทุกวัย แต่สามารถป้องกันและรักษาได้ หากทำการรักษาอย่างต่อเนื่องจนหาย จะทำให้เด็กเติบโตมามีสายตาเป็นปกติ พ่อแม่หรือผู้ปกครองของเด็ก จึงควรตรวจสอบการมองเห็นของบุตรหลานอย่างสม่ำเสมอ หากเจอความผิดปกติ จะได้รักษาได้ทันที
|
Table of Contents |
สาเหตุของภาวะตาขี้เกียจ
1. ตาเหล่ ตาเข
เป็นภาวะความผิดปกติของดวงตา ที่ดวงตาทั้งสองข้างทำงานไม่ประสานกัน ไม่มองไปในทิศทางเดียวกัน อาจมีดวงตาข้างหนึ่งที่มองตรง และดวงตาอีกข้างเฉไปทิศทางอื่น อาจจะเฉขึ้นด้านบน เฉลงด้านล่าง เฉไปด้านหัวตา หรือเฉไปด้านหางตามากกว่าปกติ สามารถเป็นได้ตลอดเวลา หรือเป็นเพียงชั่วคราว อาจเกิดจากพันธุกรรม ความผิดปกติของกล้ามเนื้อกลอกลูกตา ความผิดปกติของประสาทส่วนกลาง เป็นต้น คนที่มีอาการตาเหล่ หรือตาเข มักจะใช้ตาข้างที่มองตรง เพื่อไม่ให้เกิดภาะการมองเห็นภาพซ้อน จึงทำให้กล้ามเนื้อตาอีกข้างไม่ได้ใช้งาน เมื่อเวลาผ่านไป จะทำให้การมองเห็นลดลง
2. สายตาผิดปกติ
- สายตาผิดปกติ ที่ทั้งสองข้างต่างกันมาก
สายตาผิดปกติ เช่น สายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง โดยที่ทั้งสองข้างมีค่าสายตาที่แตกต่างกันมาก เช่น สายตาข้างหนึ่งปกติ แต่สายตาอีกข้างอาจมีอาการสายตาสั้น 300 จึงมีเพียงตาข้างเดียวที่ยังมองเห็นได้ดีอยู่ ทำให้หลายคนไม่ทราบว่าตนเองมีสายตาผิดปกติ จึงไม่ได้ทำการรักษา หรือสวมแว่นสายตา ทำให้ตาข้างที่ปกติต้องถูกใช้งานอย่างหนัก ทดแทนในส่วนของตาข้างที่ใช้การได้ไม่ปกติ ทำให้ข้างที่ไม่ได้ใช้งานหรือใช้งานน้อย กลายเป็นตาขี้เกียจได้
- สายตาผิดปกติรุนแรง
สายตาที่ผิดปกติมาก เช่น สายตาสั้นมาก สายตายาวมาก หรือสายตาเอียงมาก ทำให้การมองเห็นของสายตาทั้งสองข้างไม่ชัดเจน จึงมีโอกาสเกิดภาวะตาขี้เกียจได้ทั้งสองข้าง
3. มีภาวะหรือโรคทางตาที่บดบังการมองเห็น
- โรคต้อกระจก เป็นภาวะที่ทำให้แสงเข้าสู่ตาได้ไม่ปกติ
- ภาวะกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง หรือหนังตาตก ที่ทำให้หนังตาหย่อนลงมาปิดทับตาดำ จนทำให้การมองเห็นแย่ลง มองเห็นภาพได้ไม่ชัดเจน มีอาการภาพมัว ภาพเบลอ ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่นำไปสู่ภาวะตาขี้เกียจได้เช่นกัน
อาการของตาขี้เกียจ
- ชอบดูโทรทัศน์ในระยะใกล้
- มีการเพ่งมองมากกว่าปกติ
- เดินชนวัตถุ สิ่งของหรือเกิดอุบัติเหตุบ่อยๆ
- มักมีอาการหรี่ตามอง หรือเอียงศีรษะเป็นประจำ
- มีอาการตาเหล่ ตาเข
- หนังตาตก
- มีจุดขาวในตาดำ
- มองไม่ค่อยชัดในที่มืด
หากเด็กมีอาการเหล่านี้ อาจมีแนวโน้มของการมีภาวะตาขี้เกียจ พ่อแม่หรือผู้ปกครองจึงควรรีบพาบุตรหลานไปพบจักษุแพทย์ แต่ใช่ว่าเด็กที่เป็นตาขี้เกียจจะแสดงอาการตามนี้ทุกคน เพราะเด็กบางคนทีสายตาสั้นข้างเดียว อาจไม่แสดงอาการ
วิธีการรักษาตาขี้เกียจ
1. รักษาโดยการปิดตา
กรณีเกิดอาการตาขี้เกียจ ด้วยสาเหตุของอาการตาเหล่ ตาเข ต้องทำการกระตุ้นตาข้างที่ทำงานน้อย โดยทำการปิดตาข้างที่ทำงานได้ดีสักระยะหนึ่ง ด้วยแว่นที่ใช้สวมเพื่อบำบัดโรคตาขี้เกียจโดยเฉพาะ หรือผ้าปิดตาขี้เกียจ หรือพลาสเตอร์ปิดตาขี้เกียจ เพื่อให้ดวงตาข้างที่ทำงานได้น้อยกว่าเกิดการใช้งานมากขึ้น ส่งผลให้ดวงตาข้างที่ทำงานน้อยเกิดพัฒนาการทางการมองเห็นเท่ากับดวงตาอีกข้าง ช่วยแก้ไขให้ดวงตากลับมาเป็นปกติได้
2. สวมแว่นสายตา
กรณีที่มีความผิดปกติทางสายตา ไม่ว่าจะเป็นทั้งสองข้าง หรือเป็นเพียงข้างเดียว ก็ไม่ควรปล่อยปละละเลย ควรรีบตัดแว่นสายตา เพื่อการมองเห็นที่ชัดเจน และช่วยกระตุ้นพัฒนาการทางการมองเห็นได้
3. ทำการผ่าตัด
โรคทางตาที่ทำให้การมองเห็นลดลงในหลายๆ โรค เช่น โรคต้อกระจก ภาวะกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง หรือหนังตาตก ที่ต้องอาศัยการผ่าตัดเพื่อรักษาให้ดวงตากลับมามองเห็นได้เป็นปกติ
- ผ่าตัดต้อกระจก ทำเพื่อลอกเลนส์ตาในส่วนที่ขุ่นออก เพื่อใส่เลนส์แก้วตาเทียม ซึ่งจะเกิดเพียงแผลขนาดเล็กเท่านั้น
ภาพรีวิวเคสแก้ตา ดึงกล้ามเนื้อตาลีเวเตอร์ พร้อมเปิดหัวตา โดยก่อนทำลูกค้าเคยทำตาสองชั้นมาแล้ว
แต่ดวงตามีปัญหากล้ามเนื้อตาอ่อนแรง ตาปรือจนกลายเป็นตาสามชั้น หัวตาปิด ทำให้ตาดูเศร้า ไม่สดใส
หลังทำตาดูโต ชั้นตาคมชัด ไม่มีปัญหากล้ามเนื้อตาอ่อนแรง หัวตาเปิดเต็มที่ ทำให้ตาเรียวยาว ดูสดใสขึ้น
The result may vary depending on each person.
ผลลัพธ์การผ่าตัด ทำตาสองชั้น แตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล
- ภาวะกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง สามารถแก้ไขโดยการผ่าตัดดึงกล้ามเนื้อตาลีเวเตอร์ ซึ่งเป็นการผ่าตัดลงลึก เพื่อเพิ่มระดับความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อตา สามารถออกแรงยกเปลือกตาได้เต็มที่ หากทำร่วมกับการทำตาสองชั้นจะช่วยให้ดวงตาโต สดใส ไม่มีอาการตาปรือ หรือตาออกแรงได้ไม่เต็มที่ แก้ปัญหาเปลือกตาตกปิดทับตาดำได้อย่างตรงจุด
- หนังตาตก จากหนังตาเกินหรือไขมันส่วนเกิน จนทำให้หนังตาตกทับตาสองชั้น หรือหากเป็นหนัก อาจถึงขั้นหนังตาตกทับตาดำ จึงมีผลต่อการมองเห็น สามารถแก้ไขด้วยการผ่าตัดทำตาสองชั้น โดยตกแต่งเนื้อส่วนเกินที่ตกทับชั้นตา เพื่อให้เปลือกตาที่ตกถูกยกขึ้น แก้ปัญหาหนังตาตกปิดทับตาดำได้เป็นอย่างดี
